CÔNG TÁC GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP
- CÁC BƯỚC THỰC HIỆN CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Sau khi được phân công làm GVCN lớp …, người GV tiếp nhận lớp trên tinh thần thoải mái và quyết tâm cao. Để công tác quản lý lớp đạt hiệu quả tốt, thầy, cô chủ nhiệm lần lượt tiến hành các bước sau:
Bước 1: Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của lớp chủ nhiệm (qua nhiều kênh khác nhau)
- Danh sách học sinh lớp: có số lượng, tên, tuổi học sinh (bao nhiêu nam, nữ; địa chỉ nơi cư trú (tạm trú). Tên cha, mẹ hoặc người giám hộ (chú thích những hoàn cảnh đặc biệt như mồ côi; được gởi ở với anh, chị hay họ hàng)
- Cập nhật các đặc điểm cá nhân từng học sinh qua danh sách trích ngang:
- Có tham gia Đoàn, Đội không? Đã được đề cử hay phân công những chức vụ nào ở cấp lớp trước không?
- Kết quả học tập cá nhân (giỏi, khá, trung bình, yếu, kém), hạnh kiểm cá nhân (tốt, khá, trung bình, yếu, cá biệt) của năm học trước.
- Những ưu khuyết điểm, mặt mạnh, yếu; có năng khiếu đặc biệt nào?
- Đặc điểm tình hình của lớp: phong trào, truyền thống, chất lượng học tập chung; bầu không khí, các mối quan hệ trong và ngoài lớp...
- Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của lớp trong trường (đầu cấp, cuối cấp...)
Bước 2: Chuẩn bị cho buổi tiếp xúc đầu tiên học sinh lớp chủ nhiệm
- Giới thiệu về bản thân (GVCN)
- Giới thiệu về trường THPT
- Thông báo đặc điểm tình hình lớp chủ nhiệm (số lượng học sinh, nam, nữ) quá trình thành lập lớp,…
- Trình bày Nội quy học sinh, hướng xử lý học sinh vi phạm nội quy, giờ giấc học tập, số buổi số tiết học, …có ví dụ bằng tình huống cụ thể.
- Lắng nghe học sinh phản hồi và giải đáp thắc mắc.
- Hướng dẫn HS khai Sơ yếu lý lịch (khai theo mẫu do GVCN thiết kế)
- Gợi ý bầu Ban cán sự tạm thời của lớp (Lớp trưởng, 2 lớp phó, 4 tổ trưởng).
- Sắp xếp sơ đồ chỗ ngồi tạm thời cho các học sinh.
- Thông báo ngày giờ học cho học sinh, thời khóa biểu lên lớp.
- GVCN tổng hợp và chốt các nội dung buổi tiếp xúc, dặn dò học sinh khắc phục các nhược điểm trong buổi sinh hoạt lớp.
- Cho học sinh ra về; mời Ban Cán sự lớp ở lại để GVCN phân công công tác tự quản lớp.
-
Những điều cần lưu ý thêm:
Đội ngũ cán bộ lớp là những thành viên tích cực, là cánh tay đắc lực của giáo viên chủ nhiệm trong việc tổ chức và lãnh đạo tập thể.
- Để thực hiện việc tự quản tích cực cần lựa chọn chuẩn đội ngũ cán bộ lớp. Giáo viên chủ nhiệm có thể căn cứ vào kết quả thăm dò, tìm hiểu bước đầu hoặc động viên tinh thần xung phong, hoặc tạm thời chỉ định đội ngũ cán bộ cốt cán của lớp, tổ. Sau đó, giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức cho lớp bầu đội ngũ này một cách dân chủ, công khai.
- Sau khi lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp chính thức, giáo viên chủ nhiệm giao nhiệm vụ, chức năng cụ thể cho từng đối tượng. Tổ chức bồi dưỡng nội dung, phương pháp hoạt động cho các em...
Tiêu chuẩn lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp từ những học sinh:
- Có uy tín, trung thực.
- Có sức khỏe, nhanh nhẹn.
- Có năng lực trong học tập – phong trào.
- Có kỹ năng (ứng xử, giao tiếp, thuyết phục, hòa giải, giải quyết tình huống, …)
- Có điều kiện thuận lợi để đảm đương nhiệm vụ.
Việc phân công công việc cho cán bộ lớp trên cơ sở sau:
Nhiệm vụ lớp trưởng:
+ Là người chịu sự điều hành trực tiếp của GVCN và thay mặt GVCN tổ chức, điều hành, quản lý các hoạt động của lớp (học tập, rèn luyện, chuyên cần).
+ Luôn ghi nhận đầy đủ tình hình, hoạt động của lớp (lưu ý thời gian, không gian xảy ra sự việc). Những ghi nhận trên là cơ sở chính để báo cáo cho GVCN hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng.
+ Giúp giáo vỉên chủ nhiệm theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm túc qui chế, nội qui về học tập, rèn luyện, xây dựng và triển khai thực hiện nề nếp tự quản trong học sinh.
+ Thay mặt GVCN chủ trì các cuộc họp Ban cán sự lớp, toàn lớp để xây đựng và triển khai các hoạt động của lớp theo chỉ đạo của GVCN; tổ chức phát động thi đua, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình xét các danh hiệu thi đua ... và lắng nghe “thông tin phản hồi” từ phía bạn học để báo cáo với GVCN những ý kiến đóng góp xây dựng lớp và nhà trường.
+ Tổ chức, động viên giúp đỡ những học sinh gặp khó khăn trong học tập, rèn luyện và đời sống.
+ Luôn thể hiện sự “nêu gương”, bảo đảm việc học tập tốt, thực hiện nghiêm kỷ luật của lớp, của trường, phải thể hiện được vai trò thủ lĩnh trong bất kỳ tình huống.
Nhiệm vụ của lớp phó học tập:
+ Chịu trách nhiệm công tác tự quản học tập của lớp.
+ Giúp GVCN phổ biến đầy đủ, kịp thời kế hoạch học tập; thời khóa biểu học tập chính khóa, phụ đạo, bồi dưỡng …
+ Theo dõi, nhắc nhở, đôn đốc bạn học đi học đầy đủ, đúng giờ, đảm bảo thực hiện nề nếp quy định về học tập của lớp, của giáo viên bộ môn và của nhà trường.
Thực hiện điểm danh, ghi sổ đầu bài chính xác, trung thực.
+ Tổ chức hiệu quả hoạt động của tổ, nhóm học tập; xây dựng phong trào “đôi bạn học tập, cùng tiến bộ”. Thay mặt lớp phản ảnh, đề xuất những khăn trong học tập của lớp cho GVCN, GVBM.
+ Luôn thể hiện việc nỗ lực trong học tập, phấn đấu đạt được vị trí đứng đầu lớp về mặt học tập, thực hiện nghiêm kỷ luật của lớp, của trường.
+ Luôn ghi nhận đầy đủ tình hình học tập của lớp (lưu ý thời gian, không gian xảy ra sự việc). Những ghi nhận trên là cơ sở chính để báo cáo cho GVCN hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng.
- Nhiệm vụ của lớp phó kỷ luật, lao động, phong trào
+ Chịu trách nhiệm công tác tự quản về kỷ luật, lao động và các hoạt động phong trào của lớp.
+ Giúp GVCN tổ chức phân công trực nhật hàng tuần cho các tổ (về việc vệ sinh lớp, quản lý kỷ luật lớp) Triển khai các phong trào do nhà trường đề ra (Văn nghệ, TDTT và các hoạt động xã hội)
+ Quản lý quỹ lớp (nếu có) và đôn đốc các bạn đóng các khoản học phí, lệ phí của nhà trường theo đúng tiến độ qui định.
+ Luôn thể hiện việc nỗ lực trong học tập, phấn đấu đạt được thành tích cao trong học tập, thực hiện nghiêm kỷ luật của lớp, của trường.
+ Luôn ghi nhận đầy đủ tình hình kỷ luật, hoạt động trực nhật của các tổ trong lớp (lưu ý thời gian, không gian xảy ra sự việc). Những ghi nhận trên là cơ sở chính để báo cáo cho GVCN hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng.
Nhiệm vụ của các tổ trưởng.
Trong điều kiện không gian và bố trí bàn, ghế của lớp học, GVCN chia lớp thành 4 tổ, mỗi tổ biên chế có tổ trưởng và các tổ viên, thực hiện nhiệm vụ trực tổ theo tuần học. Nhiệm vụ của tổ trưởng như sau:
+ Tổ chức điều hành, quản lý toàn bộ thành viên của tổ, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo qui định.
+ Phân công trực nhật toàn diện về bảo đảm vệ sinh trong lớp, hành lang hai bên lớp, nhắc nhở bạn học bảo đảm giữ gìn vệ sinh chung; ghi số liệu ở góc bảng từng buổi học; ghi nhận mọi hoạt động của lớp trong từng buổi học vào sổ trực lớp (hay sổ cá nhân) làm cơ sở báo cáo GVCN vào cuối tuần.
+ Tổ chức phát động thi đua, đánh giá kết quả học tập rèn luyện, sinh hoạt, bình xét các danh hiệu thi đua tuần.
+ Luôn nỗ lực trong học tập, nhằm đạt được kết quả tốt nhất trong học tập, thực hiện nghiêm kỷ luật của lớp, của trường.
- Khi đã có thời gian tiếp cận với lớp chủ nhiệm, ngoài các cán bộ lớp, GVCN cần chọn lựa và xây dựng những học sinh “thân thiết” (thân thiện, thân tình, thân tín, tích cực) với mình, cùng trao đổi thêm về tình hình lớp.
- Có thể lập lực lượng cán sự bộ môn của lớp. Lựa chọn và thống nhất với học sinh cả lớp chọn một số bộ môn để đề cử cán sự (Văn, Toán, Tiếng Anh,…). Sau đó cho học sinh đề cử và bầu chọn những học sinh giỏi các bộ môn. Mục đích cùng cán bộ lớp tổ chức tự học, giúp đỡ bạn học yếu, xin ý kiến hỗ trợ, hướng dẫn thêm của GV bộ môn.
Bước 4: Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm, xây dựng lớp thành một tập thể học sinh vững mạnh.
Xây dựng kế hoạch là quyết định trước xem cần phải đạt được điều gì, phải làm cái gì, làm như thế nào và ai sẽ làm trong thời gian nào.
Kế hoạch chủ nhiệm là chương trình hoạt động của giáo viên chủ nhiệm được vạch ra một cách có hệ thống về những công việc dự định làm trong thời gian một năm học với cách thức và trình tự tiến hành nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
Bản kế hoạch chủ nhiệm lớp là văn bản trong đó thiết kế cụ thể toàn bộ nội dung công tác chủ nhiệm lớp, là chương trình hành động của lớp trong một giai đoạn cụ thể . Đó là kết quả sáng tạo của giáo viên chủ nhiệm, phản ánh năng lực dự đoán và thiết kế của giáo viên chủ nhiệm.
Quy trình xây dựng kế hoạch chủ nhiệm
- Công tác chuẩn bị:
- Giáo viên tiến hành thu thập và xử lý thông tin liên quan đến công tác xây dựng kế hoạch.
- Tìm hiểu văn bản: để đảm bảo tính khả thi, nhất thiết bản kế hoạch phải được xây dựng trên những quy định, quyết định và các văn bản của các cấp quản lý liên quan đến nhà trường, đến giáo viên và học sinh. Cụ thể là:
- Phân tích, đánh giá các yếu tố bên trong nhà trường và nội lực của lớp học
- Phân tích những yếu tố bên ngoài nhà trường.
- Dự báo chiều hướng phát triển của lớp và của cá nhân học sinh bằng việc xác định mục tiêu và các chỉ tiêu kế hoạch định tính hoặc định lượng.
- Soạn dự thảo
- Trên cơ sở bước chuẩn bị, xây dựng mục tiêu, chỉ tiêu cần đạt được theo một hệ thống và xác định cụ thể những nhiệm vụ cần thiết để đạt được chỉ tiêu, mục tiêu.
- Công tác soạn thảo cần thực hiện nghiêm túc, được trình bày dễ hiểu, nên soạn thảo bằng máy tính để thuận lợi trong chỉnh sửa thành bản chính thức và lưu trữ.
- Thu thập ý kiến và điều chỉnh dự thảo: Dự thảo kế hoạch nên thông qua ý kiến của cấp quản lý (hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng), khối trưởng chủ nhiệm; những nội dung chính cần có sự mở rộng bàn bạc với tổ chức Đoàn của lớp, thông qua Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp; một số vấn đề cần đưa ra công khai thảo luận trước tập thể của lớp như các hoạt động học sinh sẽ thực hiện và các chỉ tiêu cần đạt ...
- Trình duyệt:
- Mục tiêu và nhiệm vụ năm học.
- Chủ trương đường lối về giáo đục của địa phương.
- Kế hoạch giáo dục chung của nhà trường.
- Mục tiêu, nhiệm vụ và kể hoạch công tác của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường.
- Báo cáo tổng kết năm học trước của trường, của lớp (nếu có)...
- Khâu phê duyệt là yêu cầu có tính qui định trong phạm vi nội bộ của nhà trường. Tuy nhiên cần hiểu việc lập kế hoạch chủ nhiệm với mục đích nhằm hỗ trợ cho công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả tôt nhât có thể chứ không chỉ với mục đích để cấp trên phê duyệt.
-
Mẫu GỢI Ý
KẾ HOẠCH CHỦ NHIỆM LỚP ……………
Năm học: ………………………………….
Thực hiện kế hoạch năm học ......................... của Trường Trung học phổ
thông........................................ ,
Căn cứ vào .............................. giáo viên chủ nhiệm lớp …………
đề ra kế hoạch chủ nhiệm lớp năm học .......... ... như sau:
- Vài nét về tình hình nhà trường và lớp
- Sơ qua về tình hình chung của nhà trường.
- Đặc điểm của tập thể lớp: khái quát chung về học lực, hạnh kiểm của năm trước, những cá nhân có thành tích trong học tập và hoạt động văn, thể, mĩ. ...về hoàn cảnh gia đình của học sinh.
- Mục tiêu và nhiệm vụ
- MỤC TIÊU
- Những mục tiêu chung
- Những chỉ tiêu cụ thể.
- Học sinh giỏi: ...
- Học sinh khá: ...
- Học sinh trung bình: ...
- Đạt giải thưởng trong các đợt thi đua của nhà trường: ...
- Tham gia các kỳ thi cấp Quận (Huyện), cấp thành phố
Học sinh tham gia vào các câu lạc bộ trong trường: ...
Học sinh được tuyển chọn và tham dự vào lớp bồi dưỡng đội tuyển của trường: v.v...