Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, việc trang bị cho học sinh những kỹ năng sống cần thiết trở nên vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với học sinh cấp THPT, khi các bạn chuẩn bị bước vào một chương mới trong cuộc đời, dù là học nghề, cao đẳng, đại học hay sau đại học. Tân sinh viên thường gặp rất nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu bởi sự thay đổi hoàn toàn trong học tập và môi trường sống, thầy cô, bạn bè. Khi học đại học bạn phải tự sắp xếp thời gian, tự quản lý bản thân, tự chịu trách nhiệm cho quá trình học tập. Và sau này khi xin việc tại các cơ quan, doanh nghiệp, nhà tuyển dụng có thể lựa chọn nhân sự dựa vào việc so sánh trình độ chuyên môn của nhiều ứng viên khác nhau. Tuy nhiên, việc nhận ra đâu là ứng viên phù hợp nhất với công ty lại được quyết định chủ yếu thông qua kĩ năng sống của người ứng tuyển. Các nhà Tâm lý học nhận định rằng 75% của sự thành công là phát xuất từ kỹ năng sống. Điều đó ngày càng đúng trong xã hội đương đại ngày nay.
Vậy cụ thể chương trình kỹ năng sống tại THPT mang lại cho học sinh những giá trị nào?
1. Tăng cường khả năng tự lập
Giai đoạn cấp THPT là thời điểm học sinh bắt đầu chuyển giao từ môi trường học tập sang cuộc sống tự lập. Kỹ năng sống giúp các em học cách quản lý thời gian, tài chính cá nhân, lập kế hoạch và thực hiện các công việc hàng ngày, từ đó giúp các em tự tin hơn khi bước vào đời.
2. Phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm
Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm là những yếu tố quyết định, quan trọng trong mọi lĩnh vực. Học sinh cấp THPT cần học cách diễn đạt ý kiến, lắng nghe, hiểu và tôn trọng người khác, để cùng nhau đạt được mục tiêu chung. Những kỹ năng này không chỉ quan trọng trong học tập mà còn là nền tảng cho các mối quan hệ xã hội và nghề nghiệp trong tương lai.
3. Nâng cao khả năng giải quyết vấn đề
Tiết học kỹ năng sống trang bị cho học sinh những phương pháp tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Khi đối diện với khó khăn, các em sẽ biết cách phân tích tình huống, đưa ra quyết định hợp lý và tìm kiếm giải pháp hiệu quả.
4. Tăng cường sức khỏe tâm lý
Áp lực học tập và những thay đổi trong giai đoạn vị thành niên có thể dẫn đến căng thẳng và lo âu. Kỹ năng sống giúp học sinh quản lý căng thẳng, xây dựng lòng tự trọng và phát triển khả năng cảm xúc, duy trì sức khỏe tâm lý tích cực. Qua đó các em có thể bộc lộ thái độ kiên định của mình trước những cám dỗ từ các tệ nạn xã hội, đồng thời cũng có hiểu biết hơn trong việc quan hệ tình dục sớm, sử dụng rượu bia, thuốc lá, tránh xa ma túy,... Điều này rất cần thiết để các em có thể học tập và phát triển tốt hơn.
5. Chuẩn bị cho tương lai nghề nghiệp
Kỹ năng sống giúp học sinh phát triển những kỹ năng cần thiết để hòa nhập vào môi trường làm việc, từ việc chọn ngành nghề phù hợp, viết CV, kỹ năng trả lời phỏng vấn, giao tiếp đến kỹ năng lãnh đạo.
Tại trường học, việc dạy kỹ năng sống dựa trên các cách thức liên quan đa chiều, nguyên tắc “mưa dầm thấm lâu” nên học sinh thường có tâm trạng khá thoái mái, cởi mở, dễ tiếp thu. Mỗi chương trình học đều cân bằng giữa lý thuyết và thực hành, kết hợp niềm vui và tính thực tiễn, thông qua đóng kịch tình huống, đóng vai, thảo luận nhóm, hay thực hành giải quyết vấn đề, các trò chơi, hỏi đáp tác động hai chiều,…do đó các kỹ năng được tiếp thu một cách tự nhiên, không cưỡng ép, nhồi nhét, và mang tính thực tiển cao, có thể vận dụng trực tiếp vào cuộc sống hàng ngày trong gia đình, nhà trường, xã hội.
Như vậy không chỉ kiến thức học thuật, mà việc trang bị các kỹ năng sống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc định hình tương lai của học sinh cấp THPT. Việc trang bị và phát triển những kỹ năng này không chỉ giúp các em thành công trong học tập mà còn trong cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp sau này.
Một số hình ảnh tiết học kỹ năng sống tại trường THPT Nguyễn Trãi